Wat is een sandwich-aanval op een DEX?

Misbruik van andere handelaren

Een sandwich-aanval is een manier waarop slimme handelaren misbruik maken van andere handelaren op gedecentraliseerde handelsbeurzen (DEX’s). Bij een DEX worden transacties in een bepaalde volgorde uitgevoerd. Handelaren kunnen profiteren door deze volgorde te beïnvloeden. Dit gebeurt vooral wanneer de prijzen snel veranderen door grote orders. Een sandwich-aanval is relatief simpel, maar kan schadelijk zijn voor normale gebruikers. Dit soort aanvallen gebeurt vaak op DEX’s, omdat daar de transacties transparant zijn en iedereen ze kan zien, voordat ze worden uitgevoerd.

Handelen op een crypto exchange, handelaar, laptop, sandwich-aanval

Prijsmanipulatie

Stel dat je een token wilt kopen op een DEX, en je plaatst een order. Een slimme handelaar ziet jouw order voordat deze wordt uitgevoerd. De handelaar plaatst snel een kooporder vóór jouw order, zodat de prijs van het token stijgt. Zodra jouw order wordt uitgevoerd, betaal je een hogere prijs omdat de slimme handelaar de prijs heeft opgedreven. Daarna verkoopt de aanvaller zijn tokens meteen weer, vlak na jouw order. De handelaar maakt dan winst, terwijl jij de dupe bent van de hogere prijs.

Gas fees

Een aanvaller kan zijn order voor de jouwe plaatsen door slim gebruik te maken van transactiekosten en snelheid. Op een DEX worden alle transacties in een bepaalde volgorde op de blockchain geplaatst. Deze volgorde hangt deels af van de hoogte van de ‘gas fees’ die een gebruiker betaalt. Gas fees zijn de kosten die je betaalt om een transactie te laten uitvoeren. Wanneer jij een order plaatst, wordt deze doorgaans niet meteen uitgevoerd.

Wachtrij

Eerst komt jouw transactie in een wachtrij, waar miners of validators bepalen welke transacties als eerste worden uitgevoerd. Als de aanvaller jouw order ziet in de wachtrij, plaatst hij meteen een eigen order. Om ervoor te zorgen dat zijn order vóór de jouwe wordt verwerkt, biedt hij een hogere gas fee. Miners geven altijd voorrang aan transacties met hogere fees, omdat ze zo meer verdienen.

Voorbeeld:

Stel dat je een token wilt kopen voor 10 euro en je plaatst een order op een DEX. Een aanvaller ziet jouw order en koopt het token net vóór jouw. Hierdoor stijgt de prijs naar 12 euro. Vervolgens wordt jouw order uitgevoerd, en koop je het token nu voor 12 euro in plaats van 10 euro. De aanvaller verkoopt het token daarna weer voor 12 euro, en maakt daarmee dus winst van 2 euro per token. Jij hebt meer betaald, terwijl de aanvaller slim gebruikmaakte van de situatie.

Crypto-activa, cryptomarkt

Sandwich-aanvallen zijn niet specifiek strafbaar

Een sandwich-aanval maakt dus gebruik van de volgorde van transacties en prijsschommelingen. De aanvaller koopt eerst, laat de prijs stijgen, en verkoopt daarna met winst, terwijl jij de hogere prijs betaalt. Een sandwich-aanval is in veel landen niet specifiek strafbaar, omdat DEX’s werken zonder centrale controle of toezicht. De aanvaller maakt gebruik van de regels van de blockchain en betaalt hogere transactiekosten om zijn order voor die van anderen te laten uitvoeren. Technisch gezien is dit toegestaan binnen het DEX-systeem. Toch roepen sandwich-aanvallen de nodige vragen op. Veel mensen beschouwen het als een vorm van prijsmanipulatie. In traditionele financiële markten zou zo’n actie mogelijk wel illegaal zijn. DEX’s hebben echter (nog) geen duidelijke regelgeving zoals traditionele beurzen dat hebben.

Markets in Crypto-Assets (MiCA)

Omdat de cryptowereld relatief nieuw is, verschilt de wetgeving per land. Veel overheden hebben nog geen specifieke wetten voor dit soort aanvallen. Echter, komt daar nu stilaan verandering in. Overheden zijn zich bewust van de invloed van crypto-activa op de traditionele handelsbeurzen en besteden daarom steeds meer aandacht aan regulering van de cryptomarkt. In Europa wordt in december 2024 de nieuwe crypto-wetgeving van kracht: Markets in Crypto-Assets (MiCA). Deze wetgeving geldt voor alle EU-lidstaten en introduceert strenge regels voor bedrijven die crypto-activa uitgeven of diensten aanbieden, zoals handelsplatformen en wallets. MiCA is speciaal ontworpen om consumenten beter te beschermen en marktmisbruik tegen te gaan.

Cryptocurrency, Europese vlag, MiCA regulering

Marktmanipulatie wordt moeilijker

MiCA stelt vooral eisen aan transparantie en rapportage voor crypto-transacties, waardoor het voor kwaadwillenden moeilijker wordt om de markt te manipuleren. Dit kan indirect helpen om sandwich- en andersoortige aanvallen te beperken. Hoe MiCA sandwich-aanvallen precies zal aanpakken is nog niet volledig uitgewerkt, maar de bredere focus op marktmisbruik suggereert dat er regels komen om dit soort praktijken te ontmoedigen en te bestraffen. MiCA creëert in ieder geval een duidelijk juridisch kader dat bedrijven dwingt om zich aan strikte regels te houden, waardoor handelen op de cryptomarkt een stuk veiliger wordt.